Strafzaken en schadevergoeding

Gerechtshof Amsterdam 21 Augustus 2009

Op deze datum kwam het Gerechtshof Amsterdam met een niet onbelangrijke uitspraak over het opleggen van een schadevergoedingsmaatregel. In eerdere uitspraken is reeds bepaald dat het mogelijk is om een schadevergoedingsmaatregel te matigen, in die zin dat de maatregel gekoppeld wordt aan een lager bedrag, echter het arrest van 21 augustus 2009 bracht een gehele nieuwe overweging.

Het nieuwe aan deze uitspraak is dat het Gerechtshof heeft bepaald dat het mogelijk is dat schadevergoeding wordt gematigd. Dit betekent dat de maatregel slechts aan een gedeelte van het totale door de veroordeelde te betalen bedrag wordt gekoppeld. Voorheen was dit ondenkbaar. Toen waren er slechts twee smaken, of toekenning of afwijzing.

Het Gerechtshof heeft bepaald dat het matigen van schadevergoeding te voldoen door de veroordeelde, mogelijk is indien vooraf duidelijk is dat de veroordeelde de opgelegde schadevergoeding niet kan voldoen en er vervangende hechtenis zal volgen. In deze zaak ging het om een veroordeelde die zich schuldig had gemaakt aan verduistering in dienstbetrekking van destijds ruim 1,2 miljoen gulden. Een deel van dit verduisterde bedrag betaalde de veroordeelde meteen terug, voor het resterende bedrag werd een betalingsregeling getroffen met de ex-werkgever (omgerekend van guldens ongeveer € 75.000,00). Wegens persoonlijke omstandigheden kon de veroordeelde op enig moment de betalingsregeling niet meer nakomen.

De nieuwe overweging in deze zaak van 21 augustus 2009 biedt rechters de mogelijkheid de schadevergoeding te matigen. Dit betekent dat het boetebedrag wordt verlaagd en de veroordeelde in de gelegenheid wordt gesteld dit verlaagde boetebedrag te voldoen. Indien hij dit niet doet moet hij alsnog zijn straf uitzitten in de gevangenis. De gevangenisstraf die wordt bepaald aan de hand van het verlaagde/gematigde bedrag.

Mogelijke te voeren verweren

Een schadevergoedingsmaatregel kan alleen worden opgelegd als een verdachte ook daadwerkelijk is veroordeeld. Indien er een betalingsregeling is overeengekomen tussen de verdachte en de benadeelde partij moet dit ook kenbaar gemaakt worden. Het is immers niet mogelijk dat een schadevergoedingsregeling wordt opgelegd als reeds een betalingsregeling is overeengekomen. Een betalingsregeling mag echter maximaal een looptijd hebben van twee jaar en drie maanden. Voorts is het mogelijk om op voorhand een voorstel te doen, aan de hand van een overzicht van inkomsten en uitgaven, betreffende een boetebedrag. Ook is het mogelijk om een verlaging te vragen van het aantal dagen vervangende gevangenisstraf voor het geval dat het boetebedrag niet voldaan wordt.

Wat betekent dit voor Jan

Jan werd veroordeeld zodat zijn advocaat verzocht de schadevergoeding te matigen. Daarbij verzocht zijn advocaat het aantal dagen vervangende hechtenis te verlagen nu het hem vooraf bekend was dat Jan ook dit gematigde bedrag niet kon voldoen. De rechter wees beide verzoeken toe en matigde het bedrag tot € 30.000,00. Jan werd in de gelegenheid gesteld dit bedrag te voldoen, hetgeen alsnog niet mogelijk bleek te zijn, hetgeen zijn advocaat al had voorzien. Jan moest alsnog naar de gevangenis. Normaal gesproken zou hij naar de gevangenis moeten voor de duur van 1 ½ jaar, maar nu het verzoek van zijn advocaat tot matiging van de vervangende gevangenisstraf is toegewezen, hoeft Jan slechts een jaar te zitten.

Download hier de pdf